Frozen shoulder

Wat is een frozen shoulder? Een frozen shoulder wordt gekenmerkt door pijn in en rondom de schouder, vaak uitstralend tot in de bovenarm. Deze pijn houdt vaak weken aan en neemt geleidelijk in ernst toe.

Na enige weken tot maanden treedt er een toenemende stijfheid in de schouder op. De pijn wordt veroorzaakt door een ontsteking van het binnenste van het gewrichtskapsel. De bewegingsbeperking ontstaat door een geleidelijk toenemende verstijving van het buitenste van het gewrichtskapsel. Dit wordt fibrosering genoemd.

Klachten en symptomen van een frozen shoulder

Een frozen shoulder ontstaat vaak zonder duidelijke aanleiding en wordt regelmatig in eerste instantie gediagnostiseerd als een slijmbeursontsteking of peesontsteking. Pas na verloop van enkele weken tot maanden wordt de werkelijke diagnose gesteld. Soms is er een duidelijk verband met een voorafgaande gebeurtenis (val of operatie) of aandoening. Deze zeurende pijn is vrijwel continu aanwezig en verergert bij plotselinge bewegingen. De pijn kan nog minuten lang aanhouden na een plotselinge beweging. Ook de arm te lang stilhouden is vervelend en liggen op de zij is vaak onmogelijk.

Je voelt de pijn vooral diep in de schouder en vaak ook in de bovenarm. Je kunt de schouder niet goed bewegen, ook niet als een ander dit bij je probeert. Aan- en uitkleden gaat moeilijk. Dat geldt ook als je iets uit een hoge kast pakt, auto rijdt of iets in de achterzak stopt. Het verloop van een frozen shoulder kent drie stadia:

1. De ‘verstijvende’ fase Deze duurt zes weken tot maximaal negen maanden. De pijn neemt geleidelijk toe en de beweeglijkheid neemt af.

2. De frozen - ‘bevroren’ fase De pijn in de schouder neemt langzaam af, maar de stijfheid blijft. Deze fase duurt vier tot negen maanden.

3. De ‘ontdooiende’ fase De pijn vermindert verder en de beweeglijkheid komt langzaam terug tot (nagenoeg) normaal. Deze fase duurt tussen de vijf maanden en twee jaar. Circa 5 procent van de mensen met een frozen shoulder houdt ook na de laatste fase langere tijd een pijnlijke en stijve schouder.

Een frozen shoulder herstelt vrijwel altijd vanzelf, maar neemt wel veel tijd in beslag: tien maanden tot meer dan drie jaar. Pijnbestrijding en fysiotherapie kunnen het herstel positief beïnvloeden.

Hoe vaak komt een frozen shoulder voor en bij wie?

Zo’n 2 tot 5% van de Nederlandse bevolking heeft wel eens een frozen shoulder gehad, vaak tussen het 40ste en het 60ste levensjaar. Mensen met diabetes lopen meer risico. Onder hen heeft tussen de 10 en 23% last van een frozen shoulder. Bij diabetespatiënten duurt de aandoening vaak langer en is het effect van de behandeling minder goed te voorspellen. Een te snel of te langzaam werkende schildklier, de ziekte van Parkinson en bepaalde hart- en vaatziekten, zoals een hersenbloeding, verhogen ook de kans op een frozen shoulder.

Wat kan ik zelf doen bij een frozen shoulder?

Het is goed om ook met een frozen shoulder, binnen de pijngrens, te blijven bewegen. Eventueel kunnen de werkzaamheden worden aangepast. Als de pijnklachten afnemen en de beweeglijkheid geleidelijk weer toeneemt, kun je de dagelijkse activiteiten weer wat opvoeren en zul je merken dat de kracht in de arm weer terugkeert. Je hoeft daar geen aanvullende oefeningen voor te doen.